Wat zit er in jouw glas?
Wist je dat er meer in je wijn kan zitten dan alleen druiven? Wijnmakers gebruiken net als bakkers en kaasmakers, additieven (toevoegingen) tijdens het bereidingsproces. Dit doen ze bijvoorbeeld om de smaak te verbeteren, de houdbaarheid te verlengen of het wijnmaakproces te ondersteunen. Deze toevoegingen kunnen variëren van gewone tafelsuiker tot speciale enzymen of gisten.
Veelvoorkomende toevoegingen in wijn
Sulfiet
Sulfiet is waarschijnlijk de bekendste toevoeging. Sulfiet werkt als een conserveringsmiddel om wijn te beschermen tegen oxidatie (inwerking van zuurstof) en bacteriën. Bijna alle wijnen bevatten sulfieten; zelfs biologische en ‘natuurlijke’ wijnen hebben kleine hoeveelheden die van nature tijdens het vergistingsproces ontstaan. Tijdens het wijnmaakproces, of vlak voor botteling, worden vaak sulfieten toegevoegd. De reden? Sulfiet remt oxidatie af waardoor de kwaliteit in de fles wordt verlengd. Bevat de wijn meer dan 10 milligram sulfiet per liter? Dan staat dit op het etiket vermeld.
Suiker
Soms voegen wijnmakers voor de vergisting suiker toe aan wijn, een proces dat chaptalisatie heet. Dit doen ze om het alcoholgehalte te verhogen als de druiven niet genoeg natuurlijke suikers bevatten. De toegevoegde suiker kan tafelsuiker zijn of ingedikt druivensap.
Zuurcorrectiemiddelen
Wijn kan te zuur of juist niet fris genoeg zijn door het klimaat waarin de druiven groeiden. Wijnmakers kunnen bijvoorbeeld wijnsteenzuur toevoegen om het zuurgehalte te verhogen of juist een ontzuringsstof gebruiken om het zuurgehalte te verlagen.
Tannine
Tannine mag worden toegevoegd aan wijnen om de houdbaarheid te verlengen of de structuur en het mondgevoel te verbeteren.
Gist
Zonder gist geen alcohol. Gist is essentieel voor het vergistingsproces waarbij suikers in alcohol worden omgezet. Gist zit van nature op de druivenschil, maar meestal worden specifieke giststammen toegevoegd. Dit voor een goed en regelmatig verloop van de gisting.
Klaringsmiddelen
Klaringsmiddelen zijn stoffen als eiwit of bentoniet die helpen om ongewenste deeltjes na de vergisting uit de wijn te verwijderen, zodat de wijn helder en niet troebel is. Deze klaringsmiddelen blijven niet achter in de wijn, ze zijn slechts een hulpmiddel.
Eikenhout
Wijnmakers mogen eikenhouten staven of -snippers in de stalen vaten hangen om het kenmerkende eikenhout aroma aan de wijn mee te geven.
Hoe zit het met ‘natuurlijke’ wijnen? (vin nature/vin naturel) Wijnmakers van ‘natuurlijke wijnen’ streven ernaar het gebruik van toevoegingen tot een minimum te beperken, maar dit betekent niet altijd dat ze vrij zijn van toevoegingen. Zelfs natuurlijke wijnen kunnen bijvoorbeeld een kleine hoeveelheid toegevoegde sulfieten bevatten.
Wat betekent dit voor jou? Als je gevoelig bent voor bepaalde toevoegingen, zoals sulfiet, kan het de moeite waard zijn om wijnen te zoeken met een laag sulfietgehalte of om natuurlijke wijnen te proberen. Echter, de meeste toevoegingen zijn veilig en worden al heel lang in de wijnbereiding gebruikt.
Transparantie Er is een groeiende trend naar meer transparantie over ingrediënten ook in wijn en daarvoor is een nieuwe Europese wetswijziging aangenomen. Alle wijnbouwproducten die vanaf 8 december 2023 zijn geproduceerd en geëtiketteerd, moeten aan deze nieuwe EU- etiketteringsvoorschriften voldoen. De volgende nieuwe aanduidingen moeten op het etiket staan of via een QR-code zichtbaar zijn.
- Voedingswaarde
- Lijst van ingrediënten
- Bij wijnbouwproducten die een de-alcoholisatie behandeling hebben ondergaan en die minder dan 10% vol. alcohol bevatten: de datum van minimale houdbaarheid.
Bovenstaande aanduidingen worden verplicht naast de nu al verplichte etiket-aanduidingen van:
- Alcoholgehalte
- Allergenen
- Inhoud
- Naam van de bottelaar
- Producent, importeur of verkoper
- Land van herkomst
- Lotnummer
- Als het om een kwaliteitswijn gaat: de aanduiding BOB of BGA, met het gebied van herkomst